Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH): Belirtiler, Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH), korunmasız cinsel ilişki yoluyla kişiden kişiye geçen enfeksiyonlardır. Hem kadınları hem erkekleri etkileyebilir ve erken tanı ile tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Günümüzde bu hastalıklar hakkında farkındalık artsa da, birçok kişi hâlâ taşıyıcı olduğunun farkında değildir.
Bu yazımızda en sık görülen CYBH türlerini, belirtilerini, tanı ve tedavi yöntemlerini detaylı şekilde ele alacağız.
CYBH Nedir?
CYBH, genellikle vajinal, anal veya oral cinsel temasla bulaşan bakteri, virüs veya parazit kaynaklı enfeksiyonlardır. Bazı CYBH’ler vücut sıvılarıyla (kan, meni, vajinal sıvı) bulaşırken, bazıları doğrudan deri temasıyla geçebilir.
En Sık Görülen CYBH’ler
1. Klamidya
-
Etkili organizma: Chlamydia trachomatis
-
Belirtiler: Genellikle belirti vermez. Ancak kadınlarda vajinal akıntı, pelvik ağrı; erkeklerde idrar yaparken yanma, akıntı görülebilir.
-
Tedavi: Antibiyotiklerle tamamen tedavi edilebilir.
2. Bel Soğukluğu (Gonore)
-
Etkili organizma: Neisseria gonorrhoeae
-
Belirtiler: İdrarda yanma, sarı-yeşil akıntı, pelvik ağrı. Anal veya boğaz enfeksiyonu da yapabilir.
-
Tedavi: Antibiyotiklerle (genellikle enjeksiyon ve ağızdan kombine) tedavi edilir.
3. Sifiliz (Frengi)
-
Etkili organizma: Treponema pallidum
-
Belirtiler: Aşamalarla ilerler. İlk aşamada ağrısız yara (şankr), sonra deri döküntüsü, ilerlerse sinir sistemi ve kalbi etkiler.
-
Tedavi: Erken dönemde penisilin tedavisiyle tamamen iyileşir.
4. Genital Herpes
-
Etkili organizma: Herpes Simplex Virüsü (HSV Tip 1 veya Tip 2)
-
Belirtiler: Genital bölgede ağrılı yaralar, kaşıntı, ateş. Tekrarlayıcı olabilir.
-
Tedavi: Antiviral ilaçlarla semptomlar kontrol altına alınır, ancak virüs vücutta kalıcıdır.
5. HPV (Human Papilloma Virüsü)
-
Belirtiler: Genital siğiller veya uzun vadede rahim ağzı kanserine yol açabilecek hücresel değişiklikler.
-
Tedavi: Siğiller kriyoterapi (dondurma), lazer veya ilaçla tedavi edilir. Kansere yol açan türlerine karşı aşı mevcuttur.
6. HIV/AIDS
-
Etkili organizma: İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü
-
Belirtiler: İlk dönemde grip benzeri belirtiler. Zamanla bağışıklık sistemi çöker.
-
Tedavi: Tam anlamıyla kür sağlanamasa da, antiretroviral tedavi ile virüs baskılanabilir, uzun ve sağlıklı bir yaşam mümkündür.
7. Trikomonas Enfeksiyonu
-
Etkili organizma: Trichomonas vaginalis
-
Belirtiler: Kaşıntı, kötü kokulu akıntı, idrarda yanma.
-
Tedavi: Ağızdan alınan antibiyotiklerle (örn. metronidazol) kolayca tedavi edilir.
CYBH Tanısı Nasıl Konur?
Tanı koymak için kişinin cinsel geçmişi, belirtileri ve yapılan laboratuvar testleri dikkate alınır. Sık kullanılan yöntemler:
-
İdrar tahlili ve kültürü
-
Kan testleri (özellikle HIV, sifiliz, hepatit B-C için)
-
Genital akıntıdan örnek alınması
-
HPV veya PAP smear testleri (kadınlar için)
-
PCR (hızlı moleküler tanı)
CYBH Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi hastalığın türüne göre değişkenlik gösterir:
-
Bakteriyel enfeksiyonlar (klamidya, bel soğukluğu, sifiliz): Genellikle antibiyotikle tedavi edilir.
-
Viral enfeksiyonlar (herpes, HIV, HPV): Tam kür mümkün olmasa da, antiviral ilaçlarla virüs baskılanabilir ve belirtiler kontrol altına alınabilir.
-
Paraziter enfeksiyonlar (trikomonas): Tek dozluk antibiyotik tedavisiyle iyileşir.
CYBH’den Korunmak İçin Neler Yapılmalı?
-
Her zaman korunmalı cinsel ilişki (kondom kullanımı)
-
Düzenli sağlık kontrolleri ve testler
-
Tek eşlilik veya partnerlerin test durumunu bilmek
-
HPV ve Hepatit B aşıları
-
Belirti olmasa bile şüpheli bir ilişkiden sonra test yaptırmak
Sonuç
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, erken tanı ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir ya da tamamen iyileştirilebilir. Ancak ihmal edildiğinde ciddi sağlık problemlerine, hatta kısırlığa ya da hayati risklere neden olabilir.
👉 Belirtileriniz olsun ya da olmasın, düzenli test yaptırmak ve şüpheli durumlarda bir uzmana başvurmak sağlığınız için hayati önemdedir.
Doğru teşhis ve doğru tedavi için sizi muayenehanemize bekliyoruz.
📍 Emre Mah. 3856. Sokak No:2, 32040 Merkez/Isparta
🌐 drercanbas.com.tr
📞 0505 591 70 98